ဂျပန်နိုင်ငံသို့သွားရောက်၍ နေထိုင်မှုဘဝသစ်စတင်ရာတွင် နိုင်ငံခြားသားများအတွက် ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုမရှိသည့် မည်ကဲ့သို့သောစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ရှိနိုင်ပါသလဲ။ မည်သည့် နိုင်ငံတွင်မဆို အလုပ်နှင့်နေထိုင်မှုဘဝတွင် ထိုနိုင်ငံ၏သီးခြားစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အမူအကျင့်များရှိပါသည်။ ထိုအရာများကို ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုအနေနှင့် လက်ခံကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် နေထိုင်မှုဘဝနှင့်အလုပ်အကိုင်အား လွယ်ကူချောမွေ့စွာ ရှေ့ဆက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဂျပန်လူမျိုးများ သတိထားမိရန်ခက်ခဲသည့် ဂျပန်နိုင်ငံတွင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နည်းနှင့် နေထိုင်မှုဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်ပတ်သက်၍ ဂျပန်နိုင်ငံတွင်အလုပ်လုပ်ဖူးသောအတွေ့အကြုံရှိသည့် နိုင်ငံခြားသားများထံမှ စစ်တမ်းကောက်ယူခြင်းနှင့် အင်တာဗျူးမေးမြန်းခြင်းများကို အခြေခံ၍ မိတ်ဆက်ပေးသွားပါမည်။
Contents
လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်ပုံ
မွေးဖွားရာနိုင်ငံနှင့် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏အတွေးအခေါ်ကိုလိုက်၍ ဂျပန်နိုင်ငံ၏လုပ်ငန်းခွင် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအပေါ်ခံစားမှုသည် ကွဲပြားကြသည်ဟုထင်မြင်ရပါသည်။ ထို့အပြင် အလုပ်လုပ်ကိုင်သောလုပ်ငန်းနှင့် အလုပ်နေရာဌာနကိုလိုက်၍ အလုပ်လုပ်ကိုင်ပုံအနည်းအကျဉ်းစီ ကွာခြားနိုင်သော်လည်း “အချိန်နှင့်ပတ်သက်လျှင်တော့ တင်းကြပ်တယ်” ဟူသော မှတ်ချက်ဟာ သူသူငါငါဖြစ်ကြပြီး အဖြေအများဆုံးဖြစ်သည်။ ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးဝန်ထမ်းအတွေ့အကြုံရှိ သူများ၏ မှတ်ချက်နှင့် လက်ခံပေးသည့်ဂျပန်နိုင်ငံဖက်မှ ဂေဟာများ၏တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ရေး အစီအမံများမှ လုပ်ငန်းခွင်အတွင်း အလုပ်လုပ်ကိုင်ပုံနှင့်ပတ်သက်၍ ရှာဖွေကြည့်ပါမည်။
・“မိခင်နိုင်ငံနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ယဉ်ကျေးမှုကွာခြားချက်ကြောင့် စ,စချင်းဂျပန်မှာအလုပ်ဝင်ခါစက သောကမျိုးစုံကြုံခဲ့ရတယ်။ အခက်အခဲအဖြစ်ဆုံးကတော့ အချိန်ဇယားစီမံခန့်ခွဲခြင်းနှင့် အချိန်ကို တိတိကျကျလိုက်နာတတ်တဲ့ အလေ့အကျင့်၊ ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးဂေဟာက စောင့်ရှောက်ခံဘိုး ဘွားများနှင့် အခြားဝန်ထမ်းတွေအပေါ် စကားလုံးအသုံးအနှုန်း၊ ပုံပန်းသွင်ပြင်တို့ပါပဲ။ မိခင်နိုင်ငံမှာက အလုပ်ကိုသေသေချာချာလုပ်နေမယ်ဆိုရင် အဲဒီလောက်ကြီး အချိန်နှင့်ပတ်သက်လို့ ထည့်စဉ်းစားဖို့ မလိုအပ်ခဲ့ဘူး။ နောက်ပြီး လုပ်ငန်းခွင်ထဲက အထက်အောက်ဆက်ဆံရေးနှင့် စကားလုံး အသုံးအနှုန်းကိုလည်း သိပ်ပြီးတော့ စိတ်ထဲမထားဘဲ အလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်”
・“ဂျပန်ကိုလာပြီးအလုပ်လုပ်ပြီးမှ အကောင်းဆုံးလို့ထင်မိတဲ့စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းက “၅မိနစ်ကြိုပြီး လုပ်ဆောင်မှုကိုစတင်ခြင်းပါ၊ ပြောထားတဲ့အချိန်အတိုင်းဆိုရင်တောင် ဒါဟာနောက်ကျနေပြီ” ဆိုတဲ့ စိတ်ထားပါ။ အစီအစဉ်ဆွဲပြီးလုပ်တတ်တဲ့သူဟာ တခြားသူရဲ့အချိန်ကို အမြဲလေးစားတယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါပဲ။ နောက်ပြီး နောက်ထပ်တစ်ခုက နှစ်ဆန်းမှာရောက်လာတဲ့ နှစ်သစ်ကိုကြိုဆိုဂုဏ်ပြုပြီး နှုတ်ခွန်းဆက် စကားတွေရေးထားတဲ့ နှစ်သစ်ကဒ်လို့ခေါ်တဲ့ ပို့စ်ကဒ်ပါ။ အီလက်ထရောနစ်စနစ်နှင့် အဆက်အသွယ်လုပ်နေကြတာများတဲ့ခေတ်ထဲမှာ စက္ကူပေါ်ရေးထားတဲ့နှုတ်ခွန်းဆက်စကားကို လက်ခံရရှိတယ်ဆိုတာဟာ စစ်မှန်တဲ့လူတစ်ယောက်နှင့်တစ်ယောက်ရဲ့ ဆက်နွယ်မှုမျိုးကို ခံစားရတယ်”
・“ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့လုပ်ငန်းခွင်မှာ မိခင်နိုင်ငံကထက်ပိုပြီး အစည်းအဝေးတွေများတယ်လို့ထင်ပါတယ်။ တစ်နေကုန်အောင်အစည်းအဝေးလုပ်နေတဲ့အခါမျိုးလည်းရှိတယ်။ နောက်ပြီး အချိန်အကြာကြီး အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့သူတွေလည်းရှိတယ်”
ထို့အပြင် ဂျပန်နိုင်ငံ၏ပြုစုစောင့်ရှောက်ရေးဂေဟာများအတွက် ရေးသားထားသော စာရွက် စာတမ်းမျာ[1]မှ ဂျပန်နိုင်ငံ၏အလုပ်လုပ်ပုံနှင့်ပတ်သက်သော သတိပြုဖွယ်အချက်များကို ဖတ်ရှုနားလည်နိုင်ပါသည်။ အချို့ကို ကောက်နုတ်ဖော်ပြသွားမှာဖြစ်သည့်အတွက် ကိုးကားကြည့်ပါ။
・ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တမင်တကာပါးစပ်မှထုတ်မပြောဘဲ “အရိပ်အခြည်နားလည်ခြင်း” “အကင်းပါးခြင်း” အချက်များဖြင့် အပြန်အလှန်နားလည်မှုကိုတိုင်းတာခြင်းရှိပါသည်။
・ဂျပန်နိုင်ငံ၏လုပ်ငန်းခွင်တွင် “တင်ပြခြင်း၊ သတင်းပို့ခြင်း၊ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်း” အား အလွန် အလေးထားကြပါသည်။
လူမှုဝန်းကျင်တွင် လိုက်နာရမည့်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အမူအကျင့်များ
အပျော်ခရီးဖြင့်ဂျပန်နိုင်ငံသို့သွားပါက မိခင်နိုင်ငံနှင့်ကွာခြားသည့် လူမှုဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အပြုအမူများကို မကြာခဏတွေ့မြင်ဖူးကြလိမ့်မည်ထင်ပါသည်။ သို့သော်လည်း အပျော်ခရီးမဟုတ်ဘဲ အမှန်တကယ်လက်တွေ့နေထိုင်သောအခါ ပို၍ပင် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းနှင့် အမူအကျင့်အမျိုးမျိုးကို တွေ့ရှိရပါလိမ့်မည်။ ဂျပန်နိုင်ငံသို့ရောက်ရှိပြီးမှ တစ်ခုပြီးတစ်ခုသင်ယူသွား၍လည်းရနိုင်ပေမယ့် ကြိုတင်၍စူးစမ်းရှာဖွေထားခြင်းဖြင့် ဘေးပတ် ဝန်းကျင်အား အနှောင့်အယှက်မပေးမိဘဲ၊ မိမိကိုယ်တိုင်လည်း စိတ်မချမ်းမြေ့ဖွယ်ရာ ကိစ္စရပ်များကိုမကြုံတွေ့ရဘဲ ကျော်ဖြတ်နိုင်လိမ့်မည်ထင်ပါသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင်နေထိုင်ခဲ့ဖူးသော နိုင်ငံခြားသားများထံမှ မှတ်ချက်များကို ကြည့်ကြည့်ကြပါစို့။
“ဂျပန်ကိုရောက်လာပြီး ပထမဆုံးကြုံခဲ့ရတဲ့ နေ့စဉ်ဘဝနှင့်ပတ်သက်တဲ့စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းက အမှိုက်ကိုခွဲခြားပြီးပစ်တာပါပဲ။ လောင်ကျွမ်းနိုင်တဲ့အမှိုက်၊ မလောင်ကျွမ်းနိုင်တဲ့အမှိုက်၊ ပြန်ပြီး သုံးလို့ရတဲ့အမှိုက်၊ ကြီးမားလေးလံတဲ့အမှိုက်၊ အစရှိသဖြင့် မှန်မှန်ကန်ကန် ခွဲခြားပစ်ခြင်းဖြင့် အမှိုက်သိမ်းပြီးတဲ့နောက်မှာ အရင်းအမြစ်တစ်ခုအနေနှင့် ပြန်လည်အသုံးပြုလို့ရတယ်ဆိုတာကို သိခဲ့ရတယ်”
“ဂျပန်လူမျိုးတွေက နှုတ်ဆက်တတ်တဲ့အလေ့အထ တော်တော်လေးပိုင်ဆိုင်ထားကြတယ်။ လုပ်ငန်းခွင်နှင့်ကျောင်း၊ အရောင်းဆိုင်၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးယာဉ်စသဖြင့် နေရာအမျိုးမျိုးမှာ နှုတ်ဆက်ခြင်းနှင့် အချင်းချင်းအပြန်အလှန်စကားလှမ်းပြောတတ်ကြတာကြောင့် တော်တော်လေးကို လေးစားမိခဲ့တယ်။ နောက်ပြီး အမှိုက်နှင့်ပတ်သက်တဲ့အမူအကျင့်တွေဟာလည်း တိကျသေချာတယ်။ ကိုယ့်အိမ်မှာတွင်သာမက အနီးအနားတစ်ဝိုက်လုံးကို သန့်သန့်ရှင်းရှင်းထားပြီး ပတ်ဝန်းကျင်ကို တန်ဖိုးထားကြတဲ့ဂျပန်လူမျိုးတွေရဲ့အလေ့အထဟာ အရမ်းကို သာလွန်ထူးခြားတယ်လို့ထင်ပါတယ်”
“ဂျပန်ကိုမသွားခင်မှာ ခဏခဏခရီးသွားခဲ့ဖူးတာကြောင့် နေထိုင်တဲ့အခါမှာလည်း အံ့ဩလောက်စရာ မရှိလောက်ဘူးလို့ထင်ထားခဲ့ပေမယ့် နေကြည့်လိုက်တဲ့အခါမှာ အမျိုးမျိုးကြုံတွေ့ခဲ့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် အမှိုက်ကိုခွဲခြားပြီးမပစ်လို့မရဘူးဆိုတဲ့ကိစ္စမျိုးပေါ့”
နေထိုင်မှုအပိုင်းမှာတော့ အမှိုက်ခွဲခြားရသည့်စည်းကမ်းနှင့်ပတ်သက်သော မှတ်ချက်များပါသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ခွဲခြားထားသည့်အမှိုက်ကို အမှိုက်ပစ်ရသည့်နေရာတွင်ပစ်နိုင်သောနေ့ရက်ကိုလည်း သတ်မှတ်ထားကြသည်ကများပါသည်။ (ရှေ့တစ်ရက်မှာကြိုပြီးပစ်ထားခြင်းလည်း မလုပ်ရပါ) ထို့အပြင် အများအားဖြင့် အမှိုက်ပစ်ရန်သီးသန့်ပလတ်စတစ်အိတ်ကိုဝယ်ယူ၍ ထိုအိတ်ဖြင့် အမှိုက်ထည့်ရန်လိုအပ်ပါသည်။
လူမှုဝန်းကျင်ဆိုင်ရာစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများမှာ နေထိုင်သည့်နေရာဒေသနှင့်လိုက်၍ ကွဲပြားမှု ရှိပါသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံသို့သွား၍ အလုပ်စတင်လုပ်သောအခါ တူညီသောနေရာဒေသတွင် နေထိုင်နေကြသူများထံသို့ သေချာအောင်မေးမြန်းကြည့်ခြင်းဟာ ကောင်းမွန်လိမ့်မည်ထင်ပါသည်။ ထို့အပြင် ဒေသအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှလည်း သတင်းအချက်အလက်များကို ထုတ်ပြန် ပေးနေသည့်အတွက် ထိုအရာများကိုလည်း စစ်ဆေးကြည့်ပါ။
ကိုးကားလေ့လာနိုင်ရန်အတွက် တိုကျိုမြို့တော်မှထုတ်ဝေခဲ့သည့် တိုကျိုမြို့တွင် စတင်နေထိုင်မည့် နိုင်ငံခြားသားများအတွက် ရည်ရွယ်ထားသည့် နေထိုင်မှုသတင်းအချက်အလက်များ လမ်းညွှန်စာအုပ် “Life in Tokyo: Your Guide” အား မိတ်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်။