Khi bắt đầu một cuộc sống mới sau khi đến Nhật Bản thì sẽ có những quy tắc lạ lẫm gì đối với người nước ngoài? Quốc gia nào cũng có những quy tắc và phép lịch sự của riêng quốc gia đó về công việc và lối sống. Bằng cách đón nhận những điều đó như là một phần nền văn hóa thì cuộc sống và công việc của bạn sẽ suôn sẻ hơn rất nhiều. Thông qua những phiếu điều tra, những cuộc phỏng vấn các bạn người nước ngoài đã có kinh nghiệm làm việc tại Nhật, chúng tôi xin giới thiệu về cách làm việc và quy tắc trong cuộc sống ở Nhật, những điều nếu là người Nhật thì sẽ khó nhận ra.
Contents
Cách làm việc tại nơi công sở
Tùy vào quốc gia quê hương và suy nghĩ của từng người mà cảm nhận về quy tắc tại nơi làm việc ở Nhật sẽ khác nhau. Đồng thời, còn tùy vào công ty hoặc cơ sở nơi bạn làm việc mà khác đi đôi chút. Nhận định chung thường được nhiều bạn đưa ra là “Rất nghiêm khắc về mặt thời gian”.
Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về cách làm việc tại nơi công sở thông qua những chia sẻ của các bạn đã từng là nhân viên chăm sóc, cũng như cách đối ứng của họ tại cơ sở tiếp nhận phía Nhật Bản nhé.
・“Tôi đã khá vất vả khi lần đầu tiên làm việc tại Nhật, do sự khác nhau về văn hóa Nhật Bản và văn hóa đất nước tôi. Nhất là tập quán quản lí lịch trình và tuân thủ thời gian nghiêm ngặt; cũng như cách dùng từ với người sử dụng và với những nhân viên khác cơ sở chăm sóc và việc chăm chuốt cho vẻ ngoài. Ở đất nước chúng tôi, nếu bạn làm công việc đàng hoàng thì bạn không cần quá bận tâm đến vấn đề thời gian như vậy. Thêm nữa, chúng tôi cũng không cần quá để ý đến quan hệ trên dưới trong cơ quan, cũng như cách dùng từ.”
・“Nguyên tắc mà tôi cảm thấy hay nhất khi làm việc tại Nhật là tinh thần: “Bắt đầu tiến hành trước 5 phút. Làm theo đúng giờ thì đồng nghĩa đã trễ. Người có kế hoạch là người biết tôn trọng thời gian của người khác. Còn một điều nữa, đó là bưu thiếp Nengajo viết lời chúc mừng năm mới, được chuyển đến vào dịp đầu năm. Trong nhịp sống có quá nhiều thao tác máy móc điện tử, thì những lời chúc được viết trên giấy cho ta cảm thấy một sự kết nối rất thật giữa người và người với nhau.”
・ “Tôi nghĩ việc họp hành ở nơi làm việc của Nhật nhiều hơn so với đất nước tôi. Cũng có lúc họp nguyên cả một ngày. Và cũng có những người làm việc trong thời gian rất dài.”
Bạn có thể đọc những điều chú ý liên quan đến cách làm việc tại Nhật từ tài liệu được viết dành cho các cơ sở chăm sóc của Nhật[1]. Bạn hãy tham khảo những gạch đầu dòng dưới đây nhé.
[1] Công Ty Cổ Phần Nghiên Cứu và Tư Vấn Mitsubishi UFJ, “Sách hướng dẫn tiếp nhận nhân viên chăm sóc người nước ngoài và hỗ trợ phát huy khả năng”
・Ở Nhật, người ta thấu hiểu nhau bằng cách cố gắng không dùng ngôn từ, mà “lắng nghe bầu không khí chung”, “quan sát ý nghĩ đối phương”.
・Trong công việc thì “báo cáo, liên lạc, thảo luận” là vô cùng quan trọng.
Quy tắc và phép lịch sự trong sinh hoạt xã hội
Có lẽ khi đến Nhật du lịch bạn đã thấy rất nhiều quy tắc và phép lịch sự xã hội khác với quốc gia của bạn. Dù thế, bạn sẽ nhận thấy còn rất nhiều quy tắc và phép lịch sự khi đi vào thực tế sinh sống tại Nhật. Bạn có thể học từng chút một sau khi đến Nhật, nhưng bằng việc tìm hiểu trước, bạn có thể không phải làm phiền đến những người xung quanh, cũng như tránh khỏi những cảm xúc khó chịu không mong muốn. Chúng ta hãy cùng xem qua lời chia sẻ của các bạn người nước ngoài đã từng sống tại Nhật nhé.
・“Quy tắc trong sinh hoạt mà tôi đã trải nghiệm khi mới lần đầu tiên đến Nhật là việc phân loại rác. Tôi đã biết rằng với việc phân loại đúng: rác cháy được, rác không cháy được, rác nguyên liệu tái chế, rác quá khổ… thì sau khi được thu gom, chúng có thể được tái chế như là một nguồn tài nguyên.”
・“Người Nhật Bản có thói quen hay chào hỏi nhau. Mọi người chào hỏi, gọi chào nhau ở rất nhiều nơi chốn như chỗ làm việc, trường học, cửa hàng, phương tiện giao thông công cộng…, khiến tôi rất cảm phục. Thêm vào đó, những quy tắc đối với rác thải cũng rất chặt chẽ. Tôi cho rằng thói quen giữ gìn sự sạch sẽ cho nhà mình và cả khu vực xung quanh, coi trọng môi trường tự nhiên của người Nhật là vô cùng tuyệt vời.”
・“Vì trước khi sang Nhật tôi có đến du lịch mấy lần rồi, nên tôi nghĩ mình sẽ không bị bất ngờ về phương diện cuộc sống. Nhưng sống ở đây rồi thì tôi mới nhận ra nhiều điều. Nhất là việc phải nghiêm túc phân loại rác thải.”
Về mặt đời sống thì các bạn chia sẻ về quy tắc phân loại rác khá nhiều. Tại Nhật Bản, hầu như mọi nơi đều quy định sẵn về thứ ngày trong tuần có thể mang rác ra bãi, sau khi đã được phân loại (vứt rác vào đêm hôm trước cũng không được). Và, ở rất nhiều nơi thì bạn phải mua túi rác chuyên dụng, rồi mới cho rác vào túi đó.
Quy tắc trong sinh hoạt xã hội sẽ khác nhau tùy vào nơi mình sống. Nếu bạn đến Nhật, bạn nên hỏi những người đang sống tại khu vực của mình nhé.
Thêm vào đó, các địa phương cũng luôn truyền tải thông tin đến người dân, nên bạn cũng kiểm tra luôn kênh này nhé.
Để bạn có thể tham khảo, chúng tôi xin giới thiệu quyển sách Thông tin đời sống dành cho người nước ngoài mới bắt đầu cuộc sống tại Tokyo, do thủ đô Tokyo phát hành:「Life in Tokyo:Your Guide」（https://yourguide.jp/ja/）